اسلام آباد – 25 فيبروري (اي پي پي) پرڏيهي وزير مخدوم شاهه محمود قريشي چيو آهي ته ??اڪ??تان ڪنهن ڪئمپ پاليٽسڪ جو حصو نه بڻجندو، اسان معاشي ۽ انساني طور تي گروپ سياست جي وڏي قيمت ادا ڪئي آهي، ??اڪ??تان جي مفادن کي مٿانهون رکنداسين، روس گوادر ۾ ايل اين جي ٽرمينل قائم ڪرڻ جو خواهشمند آهي، ??اڪ??تان جا يورپي يونين، آمريڪا سميت دنيا جي سمورين طاقتن سان بهترين لاڳاپا آهن، علائقائي رابطن جي لاءِ روس جي خصوصي اهميت آهي، وزيراعظم مناسب وقت ۽ جڳهه تي يوڪرين جي حوالي سان ڳالهه ڪئي، روس يوڪرين تڪرار سفارتي ڪوششن سان حل ٿيڻ گهرجي، وزيراعظم عمران خان جي روسي قيادت سان ملاقاتن ۾ پاڪ روس ڊگهي مدي واري گهڻ رخي لاڳاپن جي فروغ ۽ توانائي جي شعبي ۾ تعاون تي ڳالهه ٻولهه ٿي، ??اڪ??تان روس سان ڊگهي مدي واري بنيادن تي گئس حاصل ڪرڻ ۾ دلچسپي رکي ٿو. پرڏيهي وزار?? ۾ ??زيراعظم جي تازي روس جي دوري جي حوالي سان پريس ڪانفرنس کي خطاب ڪندي پرڏيهي وزير چيو ته ماسڪو ۾ پاڪ روس قيادت جي وچ ۾ ملاقا?? ۾ ??طرفن لاڳاپن جو تفصيلي جائزو ورتو ويو. وزيراعظم عمران خان جي روسي صدر سان ساڍا ٽن ڪلاڪن جي ملاقا?? ۾ ??طرفن لاڳاپن، علائقائي معاملن خاص طور تي افغانستان جي صورتحال ۽ ڏکڻ ايشيا ۾ امن ۽ استحڪام ۽ سلامتي بابت معاملا بحث هيٺ آيا. هن چيو ته ??اڪ??تان ۽ روس ٻئي افغانستان ۾ امن ۽ استحڪام جا خواهشمند آهن. وزيراعظم عمران خان روس جي صدر کي خاص طور تي والاريل ڪشمير جي صورتحال کان آگاهه ڪيو. روسي صدر سان ملاقا?? ۾ ??اڪ??تان ۽ روس جي وچ ۾ توانائي جي شعبي ۾ تعاون ۽ ايل اين جي سميت ڪيترن ئي منصوبن تي ڳالهه ٻولهه ڪئي وئي جڏهن ته وڌيڪ ڌيان نارٿ سائوٿ گئس پائيپ لائين جيڪو ??اڪ??تان جو اسٽريم گئس پائيپ لائين منصوبو سڏرائي ٿو، تي رهيو. وزيراعظم اسلامو فوبيا جي وڌندڙ واقعن جي حوالي سان پڻ روس جي صدر کي آگاهه ڪيو، روس جي نائب وزيراعظم ۽ توانائي واري وزير سان ملاقاتن ۾ پڻ ٻطرفن لاڳاپن ۽ تعاون وڌائڻ کانسواءِ سيڙپڪاري جي موقعن تي ڳالهه ٻولهه ڪئي وئي. ان کانسواءِ روس کان گئس جي خريداري تي پڻ خيالن جي ڏي وٺ ڪئي وئي. هن چيو ته ??اڪ??تان کي پنهنجي ملڪي ضرورتن لاءِ گئس جي ضرورت آهي ۽ اسان روس سان ڊگهي مدي وارن بنيادن تي گئس جي خريداري حاصل ڪرڻ ۾ دلچسپي رکون ٿا. پرڏيهي وزي چيو ته روس گوادر ۾ ايل اين جي ٽرمينل ۾ پڻ پنهنجي دلچسپي جو اظهار ڪيو آهي. وزيراعظم ۽ مون ??اڪ??تان ۽ روس جي بزنس ڪميونٽي جي فورم سان پڻ خيالن جي ڏي وٺ ڪئي جنهن ۾ مختلف شعبن ۾ موجود موقعن مان فائدو کڻڻ ۽ تعاون وڌائڻ ۽ واپار جي فروغ ۾ ايندڙ رڪاوٽن ۽ بئنڪنگ جي حوالي سان مشڪلاتن تي خيالن جي ڏي وٺ پڻ ڪارائتي رهي. روس جي سيڙپڪارن مارچ جي آخر ۾ اسلام آباد ۾ ٿيندڙ سيڙپڪاري ڪ??نفرنس ۾ شمولي?? ۾ ??ڻ دلچسپي جو اظهار ڪيو. هن چيو ته وزيراعظم ماسڪو ۾ مسجد جو پڻ دورو ڪيو اتان جون سهولتون ڏسڻ وٽان آهن. مفتي اعظم سان ملاقا?? ۾ ??زيراعظم کي ٻڌايو ويو ته روس فيڊريشن ۾ اٽڪل 25 ملين مسلمان رهن ٿا. وزيراعظم عمران خان جي روسي قيادت سان ملاقات ۾ افغان صورتحال جي حوالي سان پڻ ڳالهه ٻولهه ٿي، افغان مسئلي تي روس ۽ ??اڪ??تان جي سوچ ۾ هم آهنگي آهي. روسي قيادت کي ٻڌايو ويو ته افغانستان ۾ انساني الميي ۽ معاشي بحران جا اث?? نه رڳو افغانستان پر خطي تي به پوندا. پرڏيهي وزير چيو ته افغان مسئلي تي 30 ۽ 31 مارچ تي بيجنگ ۾ ويهڪ ٿيندي جنهن ۾ روس سميت افغانستان جي ويجهن پاڙيسري ملڪن جا پرڏيهي وزير شرڪت ڪندا. پرڏيهي وزير چيو ته ??اڪ??تان ۽ روس عالمي خاص طور تي ايس سي او فورمن تي گڏيل مقصدن کي فروغ ڏيڻ تي اتفاق ڪيو آهي. هن چيو ته روسي قيادت سان ڏکڻ ايشيا ۾ علائقائي عدم توازن، امن امان ۽ خطرن کي منهن ڏيڻ جي حوالي سان پڻ ڳالهه ٻولهه ٿي. پرڏيهي وزير چيو ته وزيراعظم يوڪرين جي حوالي سان ??اڪ??تان جو موقف مناسب وقت ۽ مناسب جڳهه تي پيش ڪيو. هن چيو ته يوڪرين جي صورتحال رات وچ ۾ جنم ناهي ورتو، ان جي ڊگهي تاريخ آهي. ??اڪ??تان جي پهرين ڏينهن کان اها خواهش رهي آهي ته اهو تڪرار سفارتڪاري جي ذريعي حل ٿيڻ گهرجي ڇو ته اهڙي صورتحال ۾ وڌيڪ نقصان اسرندڙ ملڪن جو ئي ٿئي ٿو. عالمي مارڪيٽ ۾ تيل جون قيمتون هن وقت 100 ڊالر کان مٿي ٿي چڪيون آهن جڏهن ته ڪڻڪ جي قيمتن تي پڻ اث?? پوندو. هن چيو ته سفارتڪاري جا امڪان اڃا به موجود آهن ۽ معاملن کي وڌيڪ خراب ٿيڻ کان روڪي سگهجي ٿو، تڪرارن ۽ جنگين سان تمام گهڻو نقصان ٿئي ٿو. هن چيو ته وزيراعظم جي روس جي دوري کان اڳ اسان وزيراعظم هائوس ۾ مشاورتي اجلاس طلب ڪيو هو جنهن ۾ اڳوڻن سفارتڪارن سميت پرڏيهي وزارت جي سينيئر آفيسرن پڻ شرڪت ڪئي ۽ روس يوڪرين تڪرار جي پس منظر ۾ دوري جو جائزو ورتو ويو. مشاورت کانپوءِ ان نتيجي تي پهتاسين ته روس سان لاڳاپن ۾ اڳڀرائي جو موقعو هٿ مان وڃائڻ نه گهرجي ۽ اسان جو فيصلو صحيح هو، اسان جي ڊپلوميسي اسپيس ۾ اضافو ٿيو. پرڏيهي وزير چيو ته ڊائيلاگ ۽ ڊپلوميسي جي اهميت کان انڪار نه ٿو ڪري سگهجي. پرڏيهي وزير چيو ته اسان فيصلو ڪيو آهي ته ??اڪ??تان ڪنهن گروپ جي سياست جو حصو نه بڻجندو. ??اڪ??تان معاشي ۽ انساني طور تي ڪ??مپ پاليٽيڪس جي وڏي قيمت ادا ڪئي آهي، اسان ??اڪ??تان جي مفادن کي مٿانهون رکنداسين. اسان جا يورپي يونين آمريڪا سميت دنيا جي سمورين طاقتن سان بهترين لاڳاپا آهن. علائقائي رابطن جي لاءِ روس جي خصوصي اهميت آهي. هڪ سوال جو جواب ڏيندي پرڏيهي وزير چيو ته روس جي دوري کان اڳ آمريڪي رابطا هئا، انهن ”معصومانه“ سوال ڪيو ۽ اسان ”مودبانه“ جواب ڏنو. وزيراعظم دوري سان انتهائي مطمئن هو ڇو ته ان جا يورپ ۾ نه ته محلات هئا ۽ نه بئنڪ اڪائونٽس، هو ??اڪ??تان جي مفاد جي ڳالهه ڪرڻ ويو هو. اسان جي پرڏيهي پاليسي ۾ هڪ جدت آهي، قوم کي ان ڳالهه تي اطمينان هجڻ گهرجي. پرڏيهي وزير چيو ته ??اڪ??تان جا يوڪرين سان سٺا لاڳاپا هئا ۽ آهن. ??اڪ??تان يوڪرين کي وڏي اهميت ڏي ٿو. روس سان اسان جا فوجي لاڳاپا بهتري طرف وڃي رهيا آهن. يوڪرين ۾ ??اڪ??تاني شهرين ۽ شاگردن جي حوالي سان پرڏيهي وزير چيو ته اتي سمورا شاگرد محفوظ آهن، اتي ??اڪ??تاني شاگردن جي مارجڻ جي حوالي سان خبر ۾ ڪا صداقت نه آهي. هن چيو ته منهنجي ??اڪ??تاني سفير سان تفصيلي ڳالهه ٻولهه ٿي ۽ کيس ??اڪ??تانين جي تحفظ ??ي هدايت ڏني آهي. ??اڪ??تانين جو تحفظ ??سان جي اولين ترجيح آهي، اسان ڪيف مان سفارتخاني کي عارضي طور تي پولينڊ جي سرحد ويجهو يوڪريني شهر ترنول منتقل ڪيو آهي ته جيئن ??اڪ??تاني شهرين کي آساني سان پولينڊ منتقل ڪري سگهجي. ملڪي سياست جي حوالي سان هڪ سوال جو جواب ڏيندي پرڏيهي وزير چيو ته مخالف ڌر جي ملاقاتن جو اسان تي ڪو اث?? نه پوندو. اڄ ڇنڇر ڏينهن سنڌ حقوق مارچ جي لاءِ گهوٽڪي پهچي رهيو آهيان، بلاول ۽ شهباز شريف تيار ٿي وڃن، بلاول ڀٽو کي هر ڳالهه جو تفصيلي جواب لاڙڪاڻي ۾ ملندو.
