تاشقند – 10 – نومبر (اي پي پي) نگران وز??راعظم انوارالحق ڪاڪڙ چيو آهي ??ه ڀارت جي ڌيان نه ڏيڻ جي ??اوجود پاڪستان پنهنجي ۽ خطي جي ??وانائي جي ??رورتن کي پورو ڪرڻ جي لاءِ تاپي گئس پائيپ لائين منصوبو مڪمل ڪرڻ جي لاءِ پرعزم آهي، پاڪ ڀارت لاڳاپن کي معمول تي آڻڻ جي لاءِ ڪشمير مسئلو گڏيل قومن جي قراردادن موجب حل ڪرڻو پوندو، غزه ۾ ٿيندڙ تباهي ??ا اثر خطي ۽ ان کان ٻاهر تائين پکڙجڻ جي نتيجن کان خبردار رهندي اتي فوري جنگبندي تي زور ڏنو آهي. تاشقند ۾ اقتصادي تعاون تنظيم جي 16 هين سربراهي ??جلاس جي موقعي تي خابرو اداري اناطوليه کي خصوصي انٽرويو ۾ هن چيو ته خطي ۾ هڪ کليل انساني الميو نظر اچي رهيو آهي ۽ ان جا اثر نه رڳو خطي تي پر شايد خطي کان ٻاهر به پوندا. هن غزه ۾ جنگ جي فوري خاتمي تي زور ڏنو. نگران وز??راعظم خوراڪ، دوائن ۽ ٻين ضروري شين جي ??نا رڪاوٽ فراهمي جي لاءِ انساني لنگهه قائم ڪرڻ جو مطالبو به ڪيو آهي. هن چيو ته پاڪستان اسلامي تعاون تنظيم (او آءِ سي) جي ??يندڙ خصوصي اجلاس ۾ شرڪت جو منتظر آهي. او آءِ سي کي غزه جي ??ورتحال تي غور ڪرڻ گهرجي ۽ اجتماعي ردعمل ظاهر ڪرڻ گهرجي. بنا دستاويزن جي ??هندڙ افغان پناهگيرن کي واپس موڪلڻ جي پاڪستان جي قدم جو دفاع ڪندي هن چيو ته سندس ملڪ اهو فيصلو ٿوري دير سان ڪيو پر اسان سرحد تي اچ وڃ کي منظم بڻائڻ جي لاءِ تمام گهڻو پرعزم آهيون. هن چيو ته دنيا ۾ ڪٿي به ۽ ڪنهن به ملڪ پاران غيرقانوني اميگريشن جي ??وصلا افزائي نه ڪئي وئي آهي ??ه پاڪستان سان خصوصي طور تي اهو سلوڪ ڇو ڪيو وڃي ٿو ته هو غيردستاويز افغان شهرين سان ٻئي نموني جو سلوڪ ڪري. هر ملڪ ٻين ملڪن جي ??هرين جي منظم اچ وڃ چاهيندو آهي، ڊگهي مدي ۾ اهو افغان شهرين ۽ پاڪستانين جي ??هترين مفاد ۾ هوندو ته ٻي دنيا وانگر معمول موجب منظم اچ وڃ ٿئي. ترڪيه ۽ پاڪستان جي وچ ۾ ٻطرفي لاڳاپن کي شاندار قرار ڏيندي هن ترڪيه ۽ پاڪستان جي وچ ۾ رابطي ۽ تعاون کي وڌائڻ تي زور ڏنو. هن چيو ته واپار، زراعت ۽ دفاع جهڙا ڪيترائي شعبا آهن جن ۾ لاڳاپن کي بهتر بڻائي سگهجي ٿو ۽ ڪجهه لنگهن کي ترقي ڏئي ترڪيه، پاڪستان ۽ ايران جي وچ ۾ رابطن کي بحال ڪري سهگجي ٿو جيڪو سڀني قومن ۽ سڄي خطي کي ڪيترائي موقعا فراهم ڪندو. ترڪمانستان، افغانستان، پاڪستان ۽ انڊيا (تاپي) جيڪو اربين ڊالر جو توانائي ڪوريڊور آهي ??ابت نگران وز??راعظم چيو ته ڀارت پاران مبينا عدم دلچسپي جي ڪري پاڪستان جو ڌيان ڊگهي ??رصي کان التوا هيٺ منصوبن مان فائدو حاصل ڪرڻ تي مرڪوز آهي. تاپي جي ??والي سان ترڪمانستان، افغانستان ۽ پاڪستان پاران ڪافي جوش خروش ڏٺو وڃي ٿو، اهو ڀارتي معيشت کي توانائي جي ??ستي ۽ پائيدار فراهمي کي يقيني بڻائي سگهي ٿو پر جيڪڏهن هو انهن سڀني انتظامن جي فائدي کان ٻاهر رهڻ جي چونڊ ڪري ٿو ته هو هاڻي به ائين ڪري سگهن ٿا پر منهنجو خيال آهي ??ه ڀارت سان يا ان کانسواءِ ترڪمانستان جي گئس کي هن خطي جي معاشي فائدا حاصل ڪرڻ جي لاءِ استعمال ڪري سگهجي ٿو ۽ اسان ان هدف کي حاصل ڪرڻ جي لاءِ تمام وڌيڪ ڌيان ڏئي رهيا آهيون. 7 ارب ڊالر جي ??ن منصوبي جو مقصد ترڪمانستان جي گلڪنيش ۽ لاڳاپيل گئس فيلڊز مان قدرتي گئس افغانستان، پاڪستان ۽ ڀارت تائين پهچائڻ آهي. ايشيائي ترقياتي بئنڪ ان منصوبي ۾ سهولتون ۽ تعاون فراهم ڪري رهي ??هي ??نهن ۾ 56 انچ قطر جي 1680 ڪلوميٽر (هڪ هزار 44 ميل) پائيپ لائين وڇائڻ جي ??جويز آهي ??نهن جي ڊيزائن جي گنجائش 33 ارب مڪعب ميٽر ساليانو قدرتي گئس ترڪمانستان کان افغانستان ۽ پاڪستان جي ??ستي پاڪ ڀارت سرحد تائين پهچائي ويندي. پراڻي حريف ڀارت سان پاڪستان جي پراڻن ڇڪتاڻ وارن لاڳاپن بابت ڳالهائيندي نگران وز??راعظم ان ڳالهه جو ورجاءُ ڪيو ته 2 ائٽمي هٿيارن سان ليس پا??يس??ين جي وچ ۾ لاڳاپن کي معمول تي آڻڻ جي لاءِ ڪشمير جي ??ڪرار کي حل ڪرڻو پوندو. هن چيو ته ڪشمير ڀارت ۽ پاڪستان جي وچ ۾ هڪ حل طلب مسئلو آهي. پاڪستان جو روايتي موقف آهي ??ه ان کي گڏيل قومن جي ??لامتي ڪائونسل جي قراردادن موجب حل ٿيڻ گهرجي. ڪشميرين کي پنهنجي مستقبل، پنهنجي ??قدير جو تعين ڪرڻ جو پورو حق حاصل آهي ۽ پاڪستان سدائين سفارتي ۽ سياسي طور تي ان جي ??ن موقف جي ??مايت ڪندو، جيڪڏهن ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ لاڳاپن کي معمول تي آڻڻو آهي ??ه ڪشمير مسئلي کي حل ڪرڻو پوندو. ڪڏهن ۽ ڪيئن لاڳاپن کي معمول تي آڻي سگهجي ٿو ان جو جواب ڳولڻ يقيني طور تي معاشري جي هر طبقي بشمول قيادت، دانشورن، ڪاروباري ماڻهن ۽ ٻنهي ملڪن جي ??ول سوسائٽي جي لاءِ هڪ چئلينج آهي. هن وڌيڪ چيو ته جيڪڏهن خطي کي گڏيل طور تي هڪ ٻئي کان فائدو وٺڻو آهي ??ه ان کي معمول تي آڻڻو پوندو. هن چيو ته هو هڪ پراميد انسان آهي ۽ جڏهن به مشڪل حالتون هونديُون آهن ته کيس سدائين هڪ اميد رهندي آهي ۽ ائين ئي ڀارت ۽ پاڪستان جي لاڳاپن بابت به آهي. اسان 3 جنگيون وڙهيون آهن پر ڇا 2 ارب جي ??بادي سدائين جي لاءِ جنگ جي ??الت ۾ رهي ??گهي ٿي؟.
